December 2024

Nadat Jochem Wieringa twee tech startups had opgericht, stortte hij zich op alternatieve financiële diensten. Hij begon het eerste VC fonds in Europa voor blockchain startups. Nu is Jochem impact investeerder, met een focus op Afrika, waar de ‘perceived risk’ hoog is en de ‘additionality' groot. 

Hoe ben je in impact terecht gekomen? 

Ongeveer 4 jaar geleden merkten mijn partners in ons VC fonds dat ik langzamerhand mijn drive een beetje verloor. We waren flink gegroeid, maar het maakte me niet meer gelukkig. Toen heb ik wat tijd voor mezelf genomen om na te denken waar ik het ook al weer allemaal voor doe. Ik realiseerde me dat ik al mijn tijd en geld wil investeren in super slimme mensen die de wereld beter willen maken. 100% impact. 

Kan je ons meer vertellen over de 10% club? 

Ik las een interview met Rutger Bregman, die het punt maakte dat veel mensen in Nederland best 10% van hun inkomen zouden kunnen missen, zonder dat het ze minder gelukkig zou maken. Tel daarbij op dat de top 2% effectiefste goede doelen maar liefst 100x effectiever zijn dan het gemiddelde goede doel. Het maakt dus enorm uit waar je aan doneert. Ik heb toen ter plekke besloten om voortaan 10% aan de meest effectieve goede doelen te doneren. Kort daarna heb ik met een groepje vrienden de 10% Club opgericht, gewoon omdat het leuk en inspirerend is om zoiets niet in je eentje te doen. We onderzoeken samen hoe we, met de laatste wetenschappelijke inzichten, maximaal ‘goed’ kunnen doen door te investeren in de meest effectief goede doelen. De groei van deze club ging heel organisch, en ook verrassend snel; er is blijkbaar een grote behoefte om te geven! Inmiddels organiseert De 10% Club door heel Nederland bijeenkomsten. We willen het normaal maken om het met elkaar te hebben over waar je aan doneert en daarmee elkaar en anderen inspireren. En we willen de kennis vergroten dat er een enorm verschil zit in effectiviteit.

Wat is effectiviteit? 

Dat hangt af van het thema. Als het om het klimaat gaat, dan gaat het wat mij betreft om hoeveel CO2 je uit de lucht kan halen per gedoneerde of geïnvesteerde euro. In de gezondheidssector gaat het om de hoeveelheid levensjaren die je redt per euro. Er zijn charity evaluators; je kan impact meten.

De grootste eye-opener is dat het grote verschil in effectiviteit niet echt blijkt te zitten in hoeveel de directeur verdient, of hoeveel er aan marketing wordt uitgegeven. Het echte verschil wordt gemaakt door wat een organisatie doet: sommige maatregelen zijn 100x zo effectief als anderen om hetzelfde doel te bereiken.

Hoe ziet impact investeren er voor jou uit? 

Met een achtergrond als investeerder en ondernemer, investeer ik het liefst direct in early stage bedrijven met mission driven entrepreneurs. Mijn doel is om al mijn belegde kapitaal in zoveel mogelijk impact te steken, en ik heb daar een volledig kwantitatieve methode voor. Er is namelijk een opportunity cost in investeren in een beetje impact, namelijk dat je dat geld niet meer in iets veel impactvollers kunt investeren. Ik heb nog geen fonds gevonden dat impact zo serieus neemt als ik wil. Bij de meeste “impact” fondsen is het voornamelijk ESG box ticking en overschatte impact.

Waarom Afrika? 

Ik ben in Afrika begonnen omdat ik vroeg in mijn journey ben benaderd door een Keniaans bedrijf. Ik ben er toen in gedoken en realiseerde: ik wil meer van dit. Ik denk ook dat mijn ‘additionality’ als investeerder daar het grootst is, en het hoge perceived risk is ingeprijsd. Doordat Afrika underfunded is, concurreert kapitaal vrijwel niet met elkaar. In Europa en de VS houden VC fondsen hun beste deals voor zichzelf. Als je dat in Afrika zou doen, komt een investeringsronde meestal niet vol, ook niet bij hele veelbelovende bedrijven. De sfeer is dus ook heel anders, want we werken samen als investeerders. Het is inspirerend om daar te zijn.

Wat zijn mooie voorbeelden van bedrijven waar je in hebt geïnvesteerd? 

OCTAVIA CARBON: een Keniaans ‘Direct Air Capture’ bedrijf dat CO2 uit de lucht zuigt om het permanent ondergronds te stoppen. Ze verkopen daar carbon credits voor. Je hebt hiervoor specifieke aardlagen nodig, en veel renewable energy. In Kenia is er een overschot aan thermal energy: 90% van het land draait al op renewable energy en dat maakt het een van de groenste electriciteits-grids ter wereld. Octavia Carbons grootste concurrent zit in IJsland, waar alles veel duurder is dan in Kenia. Hoewel zij veel meer kapitaal hebben aangetrokken, zijn ze veel minder efficient.

SIGNALYTIC: dit bedrijf verbindt kleine apotheken in de meest afgelegen gebieden in Oeganda, Nigeria en Kenia met diensten die voorkomen dat medicijnen in die gebieden niet beschikbaar zijn. Dat doen ze met een hardware platform dat geoptimaliseerd is voor een omgeving met onbetrouwbaar internet, hitte, stof en regelmatige stroomuitval. Ze combineren die hardware met software die vrijwel geen internet nodig heeft en zelfs offline goed werkt.

En (zoveel) vliegen naar Afrika? Hoe denk je daarover? 

Ik heb het uitgerekend. Je kan van een investering vooraf niet weten wat de impact gaat zijn, dus ik reken met scenario’s. Ik ga ervan uit dat zo’n 80% van mijn portfolio het uiteindelijk niet redt, en dat een paar andere bedrijven in mijn portfolio mega impact maken en “betalen” voor de rest. Het gewogen gemiddelde van die scenarios is de ‘verwachte impact’ van mijn portfolio. Dit is hetzelfde model als waarmee VC fondsen hun verwachte rendement uitrekenen, maar dan toegepast op impact. Vergeleken met de orde van grootte van die verwachte impact, maakt mijn vliegen vrijwel niets uit. Maar goed, dat betekent niet dat ik er niet over nadenk; ik ga meestal voor langere periodes, soms meerdere maanden aaneen. 

Wat raadt je nieuwe impact investeerders aan? 

De overtuiging dat impact ten koste moet gaan van financieel rendement is achterhaald. Versnellende innovatie, veranderende behoefte van consumenten en steeds goedkopere groene energie maken businessmodellen mogelijk waar impact en winst hand in hand gaan. Impact gedreven bedrijven trekken meer talent, klanten en partners aan. Regulering is steeds vaker in hun voordeel. Hierdoor kunnen dit soort bedrijven goedkoper kapitaal aantrekken, wat hun schaalbaarheid en winstgevendheid verder vergroot. 

Maar je moet wel goed zoeken om de beste bedrijven te vinden. Dus ik raad aan om op te trekken met andere investeerders. Impact investeerders werken over het algemeen veel meer samen, vooral in Afrika. En in netwerken zoals PYM gaan deals rond en mensen delen best practices. Investeren moet je niet in je eentje willen doen, zeker als er kennis van een sector nodig is. Ik werk altijd samen met mensen die weten waar ze het over hebben. 

Hoe kunnen we allemaal meer impact maken?

Impact maken is ook awareness creëren. Dus ik deel alles. Ik denk dat mensen in Nederland voelen dat je niet teveel moet opscheppen dat je goed doet, en daarom zijn we er allemaal stil over. Maar dit is zo zonde, want daarmee laten we een enorme kans liggen om elkaar te inspireren. Die stilte houdt groei tegen. Dus mijn grote tip is: wees viraal, praat over wat je doet. We manifesteren de wereld waar we over praten. Ik merk het ontzettend in mijn eigen leven; ik krijg zoveel investeringsmogelijkheden op mijn bord, omdat mensen precies weten wat voor investeringen ik zoek. Juist omdat ik erover praat.

Wil je verhalen als deze en meer nieuws over de impact-investeringsgemeenschap rechtstreeks in je inbox ontvangen?
Meld je dan hieronder aan voor onze tweemaandelijkse nieuwsbrief.